ΑΝΕΡΓΙΑ

                Είναι  η  κατάσταση  έλλειψης  εργασιακής  απασχόλησης   περισσότερο  από  ένα  καθορισμένο  χρονικό  διάστημα  αν  και  έχει  τις  απαραίτητες  ικανότητες,  τη  διάθεση  και  την  προθυμία  να  εργαστεί  εξ’ αιτίας  της  μειωμένης  προσφοράς  εργασίας.                                                         Αεργία  είναι  η   ηθελημένη  έλλειψη  εργασίας,  η  φυγοπονία,  η  οκνηρία,  η  τεμπελιά.   Αργία  είναι  η  νόμιμη,  θεσμοθετημένη  αποχή  από  την  εργασία  σε  ημέρες  εορτών  ή  αναπαύσεως  που  ορίζονται  σε  κάθε  χώρα.                                                                                              Μορφές  ανεργίας  αποτελούν  η  φυσιολογική  ή  ανεργία  τριβής (προσωρινή  κατάσταση  μέχρι  ο  εργαζόμενος  να  βρει  καινούργια  απασχόληση ),  η  εποχιακή  ανεργία ( εμφανίζεται  σε  ορισμένες  περιόδους  του  χρόνου  και  σε  συγκεκριμένες  δραστηριότητες ),  η  τεχνολογική  ανεργία ( οφείλεται  στην  υιοθέτηση  νέων  παραγωγικών  μεθόδων ),  η  κυκλική  ανεργία ( εμφανίζεται  στις  περιόδους  ύφεσης,  στην  καθοδική  πορεία  του  οικονομικού  κύκλου ),  η  χρόνια ( παρατηρείται  εκτός  των  περιόδων  ύφεσης,  όταν  το  επίπεδο  της  οικονομικής  δραστηριότητας  μένει  στάσιμο )  και  η  διαρθρωτική  ανεργία ( εξαρτάται  από  παράγοντες  που  έχουν  μόνιμο  χαρακτήρα  σε  μια  χώρα,  όπως  στενότητα  φυσικών  πόρων,  έλλειψη  δημογραφικής  ισορροπίας,  έλλειψη  εκπαίδευσης  και  τεχνικών  ικανοτήτων ) .                                                                                                                         Τα  αίτια  της  ανεργίας  αναζητούνται   στη  διάρθρωση  της  σύγχρονης  οικονομίας  και  κοινωνίας.  Συγκεκριμένα,  αίτια  της  ανεργίας  αποτελούν :                                                                                           α)  Η  εισαγωγή  και  γενικευμένη  χρήση  της  τεχνολογίας  σε  όλες  τις  φάσεις  της  παραγωγής  και  της  διακίνησης  των  προϊόντων  καθώς  και  στις  παρεχόμενες  υπηρεσίες,  που  οδήγησε  στην  αυτοματοποίηση  της  εργασίας  και  στην  επακόλουθη  απόλυση  ή  μη  πρόσληψη  νέων  εργαζομένων.                                                                                                                                         β)  Η  επιβαλλόμενη  λεπτομερής  εξειδίκευση  των  εργαζομένων  οδηγεί  δυναμικά  είτε  στην  κατάργηση  παλιών  ειδικοτήτων  και  άρα  στην  κατάργηση  θέσεων  εργασίας  είτε  στη  δημιουργία  νέων  ειδικοτήτων  και  θέσεων  εργασίας,  που,  όμως,  δε  μπορούν  να  καλυφθούν  γιατί  στην  αγορά  εργασίας  εκλείπουν  οι  άνθρωποι  που  διαθέτουν  τα  κατάλληλα  εφόδια.                                                                                                                                γ)  Η  αδυναμία    εναρμόνισης  των   ραγδαίων   εξελίξεων  στον   εργασιακό  χώρο  με  τα  προγράμματα  της  εκπαίδευσης,  του  επαγγελματικού  προσανατολισμού  και  της  επαγγελματικής  κατάρτισης,  που  τροφοδοτούν  την  κοινωνία  με  νέους  χωρίς  εκσυγχρονισμένα  επαγγελματικά  εφόδια.                                                                                       δ)  Ο  ανταγωνισμός  των  επιχειρήσεων,  που  για  να  μειώσουν  το  κόστος  λειτουργίας  τους  περιορίζουν  τις  θέσεις  εργασίας,  αλλάζουν  το  εργασιακό  καθεστώς  ή  μεταφέρουν  τις  δραστηριότητές  τους  σε  χώρες  με  ευνοϊκότερους  γι’ αυτούς  όρους,  αφήνοντας  κενές  θέσεις  εργασίας  στη  χώρα  τους.                                                                                        ε)  Η  εξαρτημένη  και  αναχρονιστική  διάρθρωση  της  ελληνικής  οικονομίας,  που  δεν  ευνοεί  την  ανάπτυξη,  η  μείωση  της  αγοραστικής  δύναμης  των  καταναλωτών,  που  οδηγεί  σε  επενδυτική  άπνοια  ή  και  στο  κλείσιμο  των  επιχειρήσεων,  η  επικράτηση   πολυεθνικών  εταιρειών  ή  μονοπωλίων,  που   καθιστά  τον  οικονομικό  κύκλο  φαύλο  με  φανερή  τη  μειονεκτική  θέση  των  εργαζομένων.                                                                                                      στ)  Η πληθυσμιακή  αύξηση  στα  αστικά  κέντρα,  η  πολυθεσία,  η  διεύρυνση  του  ορίου  συνταξιοδότησης,  η  υπερωριακή  απασχόληση,  οι  εποχιακές  εργασίες,  η  είσοδος  των  γυναικών  στην  παραγωγική  διαδικασία  και   η  μετακίνηση  ξένου  εργατικού  δυναμικού  στη  χώρα  μας   οξύνουν  το  πρόβλημα.                                                                                                                        ζ)  Τα  στερεότυπα  και  οι  αναχρονιστικές  αντιλήψεις  για  την  αξία  των  επαγγελμάτων  ωθούν  τους  νέους  σε  κορεσμένα  επαγγέλματα,  που  εξασφαλίζουν,  όμως,  κοινωνική  υπόληψη  και  καταξίωση.

                Οι  επιπτώσεις  του  φαινομένου  επεκτείνονται  σε  όλες  τις  εκδηλώσεις  της  προσωπικής  ζωής  του  ανέργου  αλλά  και  της  κοινωνικής  ζωής.  Σε  ατομικό  επίπεδο,                                 α)  Ο  άνεργος  καταδικάζεται  σε  υποβάθμιση  της  ποιότητας  της  ζωής  του,  αφού  στερείται  βασικά  αγαθά  αλλά  και  μόρφωση  και  ψυχαγωγία  και  πολλές  φορές  ωθείται  σε  συμβιβασμούς   και  εξαρτήσεις  που  τραυματίζουν  την  προσωπικότητα  και  την  αξιοπρέπειά  του.                                                                                                                                                           β)  Περιορίζονται  οι  πνευματικοί  του  ορίζοντες,  αφού  ατονούν   οι  πνευματικές  του  δυνάμεις  λόγω  έλλειψης  πνευματικών  ενδιαφερόντων  και  ανησυχιών  αλλά  και  συρρίκνωσης  της  γνώσης.  Ακολούθως,  μαστίζεται  από  προκαταλήψεις  και  φανατισμούς,  καθώς  εύκολα   άγεται  από  την  παραπληροφόρηση  και  την  προπαγάνδα.                           γ)  Δοκιμάζεται  από  ηθική  κατάπτωση  και  ψυχική   κατάρρευση,  αφού  για  να  κερδίσει  την  επιβίωση  παραβαίνει  ηθικές  αρχές,  παραβιάζει  κανόνες  και   χρησιμοποιεί  αθέμιτα  μέσα    αλλά  τελικά  νιώθει  ένοχος,  ανασφαλής,  γεμάτος  πικρία,  αγανάκτηση,  απαισιοδοξία  και  έλλειψη  ενδιαφέροντος  για  τη  ζωή.  Ουσιαστικά,  χάνει  το  αίσθημα  πληρότητας,  ικανοποίησης  και  άφατης  χαράς,  που  βιώνει  όποιος  δημιουργεί  ή  έστω  παράγει  και  οδηγείται  σε  συμπλέγματα  κατωτερότητας  και  απαξίωσης  του  εαυτού  του  αλλά   και    σε  τάσεις  επιθετικότητας   προς  τους  άλλους.                                                                    δ)  Κοινωνικά  απομονώνεται  και  περιθωριοποιείται  δοκιμάζοντας  τον  κοινωνικό  ρατσισμό  αλλά  και  καταφεύγει  σε  δρόμους  κοινωνικής  παθογένειας,  αυτοκαταστροφικούς  ή  καταστροφικούς,   για  να  αντιμετωπίσει  τις  κοινωνικές  ανισότητες.                                                                                                                                                                              ε)   Αποπολιτικοποιείται   και  αδιαφορεί   για  τα  κοινά  θέματα,  υποσκάπτοντας  τον  πολιτικό  του  ρόλο.                                                                                                                                             Σε  κοινωνικό  επίπεδο,  οι  επιπτώσεις  μεγεθύνονται :                                                                                         α)  Ελλοχεύει  η  οικονομική  στασιμότητα  και  για  τους  εργαζόμενους,  που  ανταγωνίζονται  για  τις  λίγες  θέσεις  εργασίας  και  για  το  κράτος  λόγω  της   οικονομικής  αφαίμαξης  που  υφίσταται    από   τα  επιδόματα  ανεργίας.                                                                                                                     β)  Πνευματικά  και  πολιτιστικά  η  κοινωνία  παρακμάζει,  αφού  παύει  να  τροφοδοτείται  από  νέες  ιδέες,  απόψεις  και  όνειρα  οδηγούμενη  σε  τέλμα.                                                                    γ)  Στον  ηθικό  τομέα  η  κοινωνία  οπισθοδρομεί,  αφού  η  κατάκτηση  της  επιβίωσης  επιβάλλει  σκληρότητα  και  απομακρύνει  από  αρχές,  αξίες  και  ιδανικά.                                                                                  δ)  Επιβαρύνεται   η   κοινωνική  ζωή,  αφού  η  κοινωνία  βιώνει  αισθήματα  καταθλιπτικά  και  συμπεριφορές  αυτοκαταστροφικές  αλλά  και  επιθετικές  ή  εκδικητικές,  που  εκτονώνουν   όσους  δεν  απολαμβάνουν  τη  ζωτική  διέξοδο  της  εργασίας   πλήττοντας  την  κοινωνική  γαλήνη.  Ακολούθως,  οδηγεί  και  σε  φαινόμενα  μετανάστευσης – εσωτερικής  ή  εξωτερικής -  με  ποικίλες  κοινωνικές  και  πολιτικές  συνέπειες.                                                               ε)  Υποβιβάζεται  η  πολιτική  ζωή,  αφού  πρακτικά  η  δημοκρατία  πλήττεται  λόγω  των  φαινομένων  της  ευνοιοκρατίας,  της  αναξιοκρατίας ,  του  λαϊκισμού  και  της  δημαγωγίας   και  το  κράτος  αδυνατώντας  να  αξιοποιήσει  το  εργατικό  δυναμικό  του  δυσλειτουργεί.

                Με  δεδομένο  ότι  η  ανεργία  είναι  συνυφασμένη  με  την  οικονομική  οργάνωση  και  δομή  της  σύγχρονης  κοινωνίας,  η  λύση  του  προβλήματος  θα  σήμαινε  ριζικές  αλλαγές  στις   οικονομικές  προτεραιότητες  και  την  πολιτική  βούληση.                                                                         Επειδή,  όμως,  αυτό  αποτελεί  μακροπρόθεσμο   και  ίσως  ανέφικτο   στόχο,  στις   παρούσες  συνθήκες  απομένει  η  λήψη  διορθωτικών  μέτρων  για  να  περιοριστεί  η  έκταση  του  προβλήματος.  Συγκεκριμένα,  επιβάλλεται :                                                                                  α)  ορθός  επαγγελματικός  προσανατολισμός  για  σωστή  επιλογή  επαγγέλματος  από  τους  νέους  αλλά  και  απαλλαγή  των  νέων  και  των  γονιών  τους  από  στερεοτυπικές  αντιλήψεις  για  «ανώτερα»  και  «κατώτερα»  επαγγέλματα.  Απαραίτητη  κρίνεται  και  η  συνεχής  μετεκπαίδευση,  ώστε  οι  νέοι  να  μπορούν  να  ανταποκρίνονται  στις  αυξανόμενες  απαιτήσεις  της  εποχής  αλλά  και  να  μετακινούνται,  αν  χρειαστεί,  σε  συναφή  επαγγέλματα.                                                                                                                                     β) η  κατάρτιση  ταχύτατων   προγραμμάτων  προσανατολισμού  του  εργατικού  δυναμικού  σε  νέες  ειδικές  απασχολήσεις  αλλά  και   βραχυπρόθεσμων  προγραμμάτων  επαγγελματικής  απασχόλησης  θα  διευκολύνουν  σύγχρονες  επενδύσεις,  σύμφωνες  με  τις  ανάγκες  και  τις  απαιτήσεις  της  αγοράς.  Έτσι,  θα  προσφέρεται  απασχόληση  σε  ανέργους  και  ταυτόχρονα  θα  αποτρέπεται  η  εκδήλωση  κοινωνικών  εντάσεων   και  συγκρούσεων.                                                                                                                                                                γ)  η  μείωση  του  εβδομαδιαίου  ωραρίου  εργασίας  και   του  ορίου  ηλικίας  που  προβλέπεται  για  τη  συνταξιοδότηση  των  εργαζομένων  αλλά  και  η  απαγόρευση  της  πολυθεσίας  και  της  εργασίας  των  συνταξιούχων  θα  δημιουργήσει  νέες  θέσεις  εργασίας.                                                                                                                                                                                   δ)  η  προτίμηση  των  ελληνικών  προϊόντων  και  επομένως  η  αύξηση  της  εγχώριας  παραγωγής  και   άρα  της  απασχόλησης  σε  ελληνικές  επιχειρήσεις.                                                       ε)  η  μέριμνα  της  πολιτείας  για  παροχή  επιδόματος  στους  ακούσια  ανέργους,  που  θα  εξασφαλίζει  σε  αυτούς   όχι  μόνο  επιβίωση  αλλά   αξιοπρεπή  διαβίωση  και  ποιότητα  ζωής.                                                                                                                                                                                             στ)  η  εξίσωση  των  αλλοδαπών  εργαζομένων  ως  προς  τα  εργασιακά  τους  δικαιώματα  με  τους  ντόπιους  εργαζομένους  με  σκοπό  την  εξάλειψη  της  ανασφάλιστης  εργασίας  και  την  επιλογή  αυτών  που  είναι  καταλληλότεροι  είτε  είναι  ντόπιοι  είτε  ξένοι  αλλά  και  η  προσαρμογή  της  εισόδου  των  οικονομικών  μεταναστών   στις  ανάγκες  της  χώρας  για  εργατικά  χέρια.                                                                                                                                                                   Αυτές  θα  σχετίζονταν  με    μέτρα  μακροπρόθεσμης  απόδοσης,  που  λύνουν  αποτελεσματικότερα  το  πρόβλημα  της  ανεργίας .   Συγκεκριμένα  αυτά  θα  ήταν :                                                 α)  Παροχή  κινήτρων  για  αποκέντρωση,  ώστε  να  αποσυμφορηθούν  τα  αστικά  κέντρα  και  να  δημιουργηθούν  προϋποθέσεις  περιφερειακής  ανάπτυξης.                                                                  β)  Σωστός  οικονομικός  σχεδιασμός  για  την  τόνωση  της  επιχειρηματικότητας  και  τη  δημιουργία  νέων  θέσεων  εργασίας  με  απομάκρυνση  της  γραφειοκρατίας  και  του  συγκεντρωτισμού  και  ουσιαστική  συμμετοχή  των  εργαζομένων  στα  κέντρα  λήψης  αποφάσεων.                                                                                                                                                                  γ)  Παροχή  κινήτρων  για  νέες  επενδύσεις  στις   νέες   τεχνολογίες  με  έμφαση  στην  υψηλή  τεχνολογία,  τη  μικροηλεκτρονική,  την  πληροφορική  και  την  κατασκευή   μηχανών,  ώστε  να  ανασυγκροτηθούν  και  τεχνολογικά  να  αναβαθμιστούν    παραδοσιακοί  κλάδοι  που  μέχρι  σήμερα  στήριζαν  τη  βιομηχανία  αλλά  και  να  αναδιαρθρωθεί  η  γεωργική  και  κτηνοτροφική  παραγωγή.                                                                          Οι  διαδικασίες  αυτές,  αν  γίνουν  με  γνώμονα  το  γενικό  καλό  και  την  ανάπτυξη  της  χώρας  σε  τομείς  της  οικονομίας  θα  δώσουν  καρπούς  όχι  μόνο  οικονομικής  φύσης  αλλά  και  κοινωνικής  και  πολιτικής  στερεώνοντας  το  έδαφος  για  κοινωνική  ειρήνη  και  συνεργασία,  που  είναι  ο  ασφαλέστερος  προπομπός  της  πνευματικής  και  πολιτιστικής  εξέλιξης.