ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ  ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ  (1912 – 1991)  -  ΤΗΣ  ΣΠΑΡΤΗΣ  ΟΙ  ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΕΣ

Γεννήθηκε  στη  Λακωνία.  Εγκαταστάθηκε  στην  Αθήνα  για  να  φοιτήσει  στη  Νομική  Σχολή.  Δεν  αποφοίτησε  για  οικονομικούς  λόγους.  Πολέμησε  στο  αλβανικό  μέτωπο  το  1940  και  πήρε  μέρος  στην  Αντίσταση.  Ανήκει  στη  Γενιά  του  τριάντα  και  θεωρείται   σπουδαίος  σύγχρονος  λυρικός  ποιητής.  Η  πρώιμη  ποίηση  του  Βρεττάκου  επηρεάστηκε    από  τον  καρυωτακισμό  και  γι’ αυτό  διακρίνεται  από  απαισιόδοξη  διάθεση  και  παθητική  στάση  απέναντι  στη  ζωή.  Αργότερα,  όμως,  η  διαμαρτυρία  του  ενάντια  στην  κοινωνική  αδικία  και  εκμετάλλευση  βοήθησε  να  ανακαλύψει  τα  τεράστια  αποθέματα  εμπιστοσύνης  και  καλοσύνης  που  κρύβει  ο  άνθρωπος.  Κηρύσσει  την  αγάπη  και  την  ειρήνη  και  οραματίζεται  έναν  κόσμο  ελεύθερο,  απαλλαγμένο  από  τη  βία  και  την  κακία,  χωρίς  διακρίσεις  και  ανισότητες.  Τα  θέματά  του  είναι  ποικίλα : έρωτας,  ομορφιά,  λαός,  ειρήνη,  αγάπη.  Η  αισιοδοξία  του  για  τη  ζωή  και  η  απέραντη  τρυφερότητα  για  τον  άνθρωπο  εκφράζεται  μέσα  από  εμπνευσμένες  εικόνες   της  φύσης.  Αρχικά  ακολούθησε  την  παραδοσιακή  ποίηση  αλλά  γρήγορα  τον  κέρδισε  η  ανανεωμένη  νεοτερική  ποίηση  χωρίς  ποτέ  να  αποχωριστεί  το   βασικό  γνώρισμά  του,  το   λυρισμό.  Από  το  1929  έως  τη  δεκαετία  του  1980  εξέδωσε  περίπου  τριάντα  ποιητικές  συλλογές,  αρκετά  πεζά,  μεταφράσεις  Γάλλων  πεζογράφων  και  μία  μελέτη  για  το  Νίκο  Καζαντζάκη.

Το  ποίημα  ανήκει  στη  συλλογή  «Ο  χρόνος  και  το  ποτάμι».  Είναι  διάλογος  του  ποιητή  με  τη  φύση  της  πατρίδας  του  και  στηρίζεται  σε  παραστατικότατες  εικόνες  και  μοτίβα  του  δημοτικού  τραγουδιού.

ΔΟΜΗ : α’ ενότητα (στ. 1 – 3) = ερωτική  συνάντηση  στους  πορτοκαλεώνες  της  Σπάρτης.                        β’ ενότητα (στ. 4 – 8)  = η  αγάπη  της  μάνας  για  το  γιο.

ΤΕΧΝΙΚΗ : α) θεατρικότητα ( εναλλακτική  χρήση   μονολόγου  και  διαλόγου ),  β)  μορφή  δημοτικού  τραγουδιού ( προσωποποίηση  της  φύσης,  γοργός  και  λιτός  λόγος,  μοτίβο  της  μάνας  κάτω  από  το  φεγγάρι  -που  εκδηλώνει  με  ανιδιοτέλεια  και  απεραντοσύνη  την  αγάπη  της  και  ταυτόχρονα  προσπαθεί  να  μεταδώσει  την  πείρα  της  στο  ερωτευμένο  παιδί  της-,  γενίκευση  του περιεχομένου  και  καθολίκευση  των  προσώπων ),  γ)  συμπλοκή  ερωτικής  εικόνας  και  εικόνας  της  φύσης.

ΧΩΡΟΣ : Οι  πορτοκαλεώνες  στη   λακωνική  πεδιάδα.

ΧΡΟΝΟΣ : Η  άνοιξη  της  ανθοφορίας,  την  ημέρα (α’ ενότητα )  και  τη  νύχτα ( β’ ενότητα ).

ΣΤΙΧΟΥΡΓΙΑ : Ο  στίχος  είναι  ελεύθερος,  ανομοιοκατάληκτος  και  ανισοσύλλαβος.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ  ΜΕΣΑ : α) εικόνες,  β) μεταφορές,  γ)  προσωποποίηση.

ΓΛΩΣΣΑ : Η  γλώσσα  είναι  δημοτική,  λιτή  και  πυκνή.

ΎΦΟΣ : Λυρικό  και  θερμό (ζωηρές  εικόνες  και  λιτός  λόγος ).