ΠΟΥΣΙ

ΝΙΚΟΣ  ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ : (1910 – 1975).  Γεννήθηκε  στην  πόλη  Χάρμπιν  της  Μαντζουρίας.  Το  1921  εγκαταστάθηκε  με  την  οικογένειά  του  στην  Αθήνα,  όπου  και  τελείωσε  το  γυμνάσιο.  Το  1929  μπάρκαρε  σε  εμπορικό  καράβι  για  οικονομικούς  λόγους.  Από  το  1939  ως  το  1974  ταξίδεψε  σε  όλο  τον  κόσμο  υπηρετώντας  σε  διάφορα  πλοία  ως  ασυρματιστής.                                                                                                                                                                                      Η  ποίησή  του  απηχεί  τις  εμπειρίες  που  αποκόμισε  στα  υπερπόντια  ταξίδια  του ( ζωή  και  περιπέτειες  των  ναυτικών, εξωτικοί  τόποι, μακρινά λιμάνια ).  Η  ποιητική  γραφή  του  συνδυάζει  το  ρεαλισμό  με  το  φανταστικό στοιχείο  ενώ αρκετές φορές είναι αφαιρετική φτάνοντας στα όρια του υπερρεαλισμού.  Ποιητικές συλλογές του είναι : Μαραμπού (1933),  Πούσι (1947),  Τραβέρσο (1975).Τύπωσε και ένα πεζογράφημα με τίτλο Βάρδια (1954).

Το ποίημα Πούσι ανήκει στην ομώνυμη συλλογή, που κυκλοφόρησε το 1947. Γράφτηκε  για την Ελένη Χαλκούση το 1940. Έχει τα ακόλουθα γνωρίσματα της ποίησης του Καββαδία :  α)  ως προς το περιεχόμενο αντλεί το θέμα του από τη ζωή των ναυτικών,  β) ως προς τη μορφή  ακολουθεί τα γνωρίσματα της ιδιόμορφης ποίησης του Καββαδία σχετικά με τη στιχουργία, με τη γλώσσα, το ύφος και τις εικόνες.  Ο επιμελημένος στίχος και η μουσικότητα θυμίζουν το συμβολισμό, ενώ το ότι τα θέματα δίνονται υπαινικτικά, ο λόγος δεν ακολουθεί πάντα τους λογικούς κανόνες του συνειρμού και  είναι ασύνδετος γλωσσικά και το ότι δεν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στις εικόνες συνδέει το ποίημα με το χώρο της μοντέρνας ποίησης.

Το θέμα του ποιήματος είναι η εμφάνιση στον ποιητή μιας γυναικείας μορφής στην τιμονιέρα του πλοίου, που παραπέμπει στη μοναχική και επικίνδυνη ζωή των ναυτικών.

Η  δομή του ποιήματος : α’ ενότητα (στροφή α’) : η εμφάνιση της οπτασίας,                                                  β ’ενότητα (στροφές β’-δ’) : ο διάλογος του ποιητή με την οπτασία,                                                    γ’ ενότητα (στροφή ε’) : η επιστροφή στην πραγματικότητα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ  ΚΑΙ  ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

1. Να  εντοπίσετε τις  λέξεις  που  αναφέρονται  στη  ναυτική  ζωή
2. Να αναφερθείτε  στην  οπτασία  που  βλέπει  ο  ποιητής,  στις  πραγματικές  καταστάσεις  που  βιώνει  και  στις  σκέψεις  που  κάνει  ο  ίδιος.
3. Ποια  είναι  η  στάση  του  ποιητή-ναυτικού  απέναντι  στην  οπτασία ;
4. Ποια  στοιχεία  από  τη  ζωή  του  ναυτικού  δίνονται  στο  ποίημα ;
5. Ποια  είναι  τα  πραγματικά  και  τα  εξωπραγματικά  στοιχεία  του  ποιήματος ;
6. Ποια  είναι  η  εξέλιξη  των  γεγονότων  μέσα  στο  χρόνο ;

Η γλώσσα εμπεριέχει πληθώρα ναυτικών όρων και ονόματα άγνωστων λιμανιών και μακρινών εξωτικών τόπων. Η γλώσσα, ακόμη, είναι αδρή, αφού δεν υπάρχει ωραιολογία, κυριαρχούν το ρήμα και το ουσιαστικό, τα επίθετα είναι ελάχιστα ενώ απουσιάζουν λέξεις – φορείς υψηλών νοημάτων. Σχετικά με τη σύνταξη παρατηρούμε ότι κυριαρχεί  ο  μικροπερίοδος  λόγος ( παρατακτικός λόγος με σύντομες κύριες προτάσεις, με ασύνδετα και συχνότατες τελείες – πολλές φορές, μάλιστα λείπουν όχι μόνο παρατακτικοί αλλά και υποτακτικοί σύνδεσμοι), ενώ οι δευτερεύουσες προτάσεις είναι ελάχιστες.

Το ύφος, επομένως, είναι απλό και λιτό (απουσία σχημάτων λόγου), γοργό (παρατακτικός λόγος και ασύνδετα) αλλά και  παραστατικό (εικόνες) και άμεσο και ζωντανό (β’πρόσωπο)

Οι εικόνες είναι ζωηρές και παραστατικές αλλά δεν έχουν λεπτομέρειες (δίνονται με νύξεις και ακροθιγώς, σαν φευγαλέα στιγμιότυπα) και δε συνδέονται συνειρμικά μεταξύ  τους. Διακρίνονται σε: ρεαλιστικές, λυρικές-φανταστικές και υπερρεαλιστικές

Η στιχουργία είναι φροντισμένη. Το ποίημα χωρίζεται σε πέντε τετράστιχες στροφές. Το μέτρο είναι τροχαικό και οι στίχοι εννεασύλλαβοι και δεκασύλλαβοι εναλλάξ (στροφές 1-3 : 9-10-10-9, στροφές 4-5 : 9-10-9-10). Η ομοιοκαταληξία είναι πλούσια  (στροφές 1-3 : σταυρωτή- αββα, στροφές 4-5 :πλεχτή-αβαβ). Οι στίχοι έχουν νοηματική αυτοτέλεια. Η φροντίδα για το στίχο φαίνεται και από το ότι απουσιάζει η χασμωδία ενώ ελάχιστες είναι οι συνιζήσεις.

Τα  εκφραστικά  μέσα  είναι  ελάχιστα.  Ξεχωρίζουν  οι  εικόνες.

Στοιχεία  τεχνικής  αποτελούν α)  οι  εικόνες  και  β)  η  εναλλαγή  πραγματικότητας – εικόνων – σκέψεων