Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2013

ΑΡΧΑΙΑ Β ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΣΤΗΝ  ΕΙΣΑΓΩΓΗ  ΤΩΝ  ΡΗΤΟΡΙΚΩΝ  ΚΕΙΜΕΝΩΝ   –   ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ  ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ                                 Η  ΡΗΤΟΡΙΚΗ  ΣΤΗΝ  ΑΡΧΑΙΑ  ΕΛΛΑΔΑ
Α.  Η  ΦΥΣΙΚΗ  ΡΗΤΟΡΕΙΑ                                                                                                                                                              1.  Οι  ομηρικοί  αγορητές.               2.  Οι  μετά  τον  Όμηρο  φυσικοί  ρήτορες.
Β.  Η  ΓΕΝΝΗΣΗ  ΤΗΣ  ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ  ΡΗΤΟΡΕΙΑΣ                                                                                                          1.  Μετάβαση  από  τη  φυσική  ρητορεία  στη  συστηματική  ρητορική.                                       2.  Ποιοι,  πού,  πότε  συνέβαλαν  στη  γένεση της  συστηματικής  ρητορικής  και  γιατί;
Γ.  ΡΗΤΟΡΕΙΑ  ΚΑΙ  ΣΟΦΙΣΤΙΚΗ                                                                                                                                                   1. Ποιες  προϋποθέσεις  συνέβαλαν  στο  να  γίνει  η  Αθήνα  το  επίκεντρο  της  συστηματικής  ρητορικής  στα  μέσα  του  5ου  αιώνα;                                                                                                       2.  Ποια  είναι  η  συμβολή  του  Γοργία  του  Λεοντίνου  στην  εξέλιξη  της  ρητορικής;                                                                3.  Για  ποιους  λόγους  ο  Πλάτωνας  αποδοκίμασε  τη  σοφιστική  ρητορική ;                                                          4.  Ποιες  είναι  οι  απόψεις  του  Ισοκράτη  για  τη  ρητορική;
Δ.  ΟΙ  ΑΤΤΙΚΟΙ  ΡΗΤΟΡΕΣ  ΚΑΙ  Η  ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ  ΚΑΙ  ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ  ΣΥΝΕΧΕΙΑ                                                                                  1.  Ποιοι  είναι  οι  ρήτορες  του  «Κανόνα» ;
Ε.  ΤΑ  ΕΙΔΗ  ΤΟΥ  ΑΤΤΙΚΟΥ  ΡΗΤΟΡΙΚΟΥ  ΛΟΓΟΥ                                                                                                               1.  Οι  συμβουλευτικοί  λόγοι  και  η  σχέση  τους  με  την  εκκλησία  του  δήμου.                                   2.  Δικανικοί  λόγοι  και  δικαστήρια.                                                                                                                      3.  Τι  γνωρίζετε  για  το  αρχαιότερο  δικαστήριο  του  αθηναϊκού  κράτους;                                                  4.  Τι  γνωρίζετε  για  το  κυριότερο  δικαστήριο  του  αθηναϊκού  κράτους ;                                    5.  Τι  γνωρίζετε  για  τους  λογογράφους ;                                                                                                6.  Τι  γνωρίζετε  για  το  επιδεικτικό  γένος  των  ρητορικών  λόγων ;
ΣΤ.  ΤΑ  ΜΕΡΗ  ΤΟΥ  ΡΗΤΟΡΙΚΟΥ  ΛΟΓΟΥ                                                                                                                                      1.  Ποια  ήταν  η  γενική  αντίληψη  των  αρχαίων  για  τη  δομή  κάθε  είδους  λόγου  και  ποια  είναι  τα  κύρια  μέρη  ενός  ρητορικού  λόγου ;                                                                     2.  Το  προοίμιο  των  ρητορικών  λόγων.                                                                                                                         3.  Η  διήγησις  των  ρητορικών  λόγων.                                                                                                                          4.  Να  προσδιορίσετε  το  περιεχόμενο  του  ρητορικού  όρου  πίστις  και  να  σημειώσετε     ονομαστικά  τα  είδη  των  αποδείξεων.                                                                                                       5.  Τα  ενθυμήματα  των  ρητορικών  λόγων  ως  μέσα  πειθούς.                                                                               6.  Τα  παραδείγματα  και  οι  γνώμες  ως  μέσα  πειθούς.                                                                                7.  Τα  ρητορικά  ήθη (ηθοποιία)  ως  μέσα  πειθούς.                                                                                                  8.  Η  παθοποιία  ως  μέσο  πειθούς.                                                                                                                                        9.  Τι  γνωρίζετε  για  τον  επίλογο  των  ρητορικών  λόγων ;
Ζ.  ΤΑ  ΠΡΟΣΟΝΤΑ  ΤΟΥ  ΡΗΤΟΡΑ                                                                                                                                              1.  Ποια  προσόντα  έπρεπε  να  έχει  ο  καλός  ρήτορας ;
Η.  Η  ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ  ΤΗΣ  ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ                                                                                                                                                      1.  Παρουσιάστε  συνοπτικά  τη  ρητορική  ως  μάθημα  κατά  τη  βυζαντινή  περίοδο  και  μέχρι  την  εποχή  μας.
Θ.  ΣΗΜΑΣΙΑ  ΚΑΙ  ΤΡΟΠΟΣ  ΜΕΛΕΤΗΣ  ΤΩΝ  ΡΗΤΟΡΙΚΩΝ  ΚΕΙΜΕΝΩΝ  ΣΗΜΕΡΑ                                                                                       1.  Παρουσιάστε  συνοπτικά  τους  στόχους  της  διδασκαλίας  της  αρχαίας  ρητορείας  στο  σημερινό  σχολείο  και  την  αξία  της.
Ο  ΒΙΟΣ  ΤΟΥ  ΛΥΣΙΑ                                                                                                                                                       1.  Τι  γνωρίζετε  για  τον  πατέρα  του  Λυσία ;                                                                                                                   2.  Ποια  είναι  τα  σημαντικότερα  γεγονότα  της  ζωής  του  Λυσία  μέχρι  να  πάρουν  την  εξουσία  οι  τριάκοντα  τύραννοι ;                                                                                                                                         3.  Ποια  είναι  τα  σημαντικότερα  γεγονότα  της  ζωής  του  Λυσία  κατά  την  περίοδο  των  τριάκοντα  τυράννων  και  μέχρι  το  θάνατό  του ;
ΤΟ  ΕΡΓΟ  ΤΟΥ  ΛΥΣΙΑ                                                                                                                                                             1.  Τι  έγραψε  ο  Λυσίας  και  τι  σώθηκε ;                                           
Η  ΑΞΙΑ  ΤΟΥ  ΕΡΓΟΥ                                                                                                                                                                                  1.  Γιατί  το  έργο  του  Λυσία  έχει  ιστορική  αξία ;                                                                                                             2.  Γιατί  ο  Λυσίας  χαρακτηρίζεται  ως  ο  διαπρεπέστερος  λογογράφος  της  αρχαιότητας ;
ΛΥΣΙΟΥ  ΥΠΕΡ  ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ                                                                                                                                           1.  Ποιο  ήταν  το  περιεχόμενο  της  «δοκιμασίας»  και  ποιος  ο  στόχος  της ;                                                                                                                2.  Γιατί  κατηγορείται  ο  Μαντίθεος ;                                                                                                3.  Με  ποιο  τρόπο  ο  Μαντίθεος  προσπαθεί  να  πείσει  το  δικαστήριο  και  να  αποκρούσει  την  κατηγορία  που  του  αποδίδουν ;                                                                        4.  Ποια  εικόνα  παρουσιάζει  στο  δικαστήριο  ο  Μαντίθεος  και  με  ποιο  θέμα  ασχολείται  περισσότερο ;                                                                                                                     5.  Πότε  εκφωνήθηκε  ο  λόγος  Υπέρ  Μαντιθέου  και  σε  ποια  στοιχεία  βασιζόμαστε,  για  να  υπολογίσουμε  το  χρόνο  εκφώνησής  του ;                                                                                                                                                           6.  Από  ποια  μέρη  αποτελείται  ο  λόγος  Υπέρ  Μαντιθέου  και  ποια  είναι  τα  θέματα  κάθε  μέρους ;                                                                                                                                                                          7.  Γιατί  η  διήγηση  στο  λόγο  αυτό  λειτουργεί  και  ως  απόδειξη ;










ΕΝΟΤΗΤΑ  1η
ΠΡΟΟΙΜΙΟ  § 1-3                                                                                                                                                                            
ΣΚΟΠΟΣ  ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ :  α) εκφράζει  τη  βεβαιότητα  ότι  τα  κίνητρα  της  κατηγορίας  είναι  η  κακία  και  η  συκοφαντία,  β) προσπαθεί  να  προκαλέσει  την  προσοχή  και  την  εύνοια  των  δικαστών,  γ) κατατοπίζει  τους  δικαστές  για  την  υπόθεση.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ :                                                                                                                                                     §1. Αν  δεν  ήξερα  καλά,  κύριοι  βουλευτές,  ότι  οι  κατήγοροι  θέλουν  με  κάθε  τρόπο  να  με  βλάψουν,  θα  τους  χρωστούσα  μεγάλη  ευγνωμοσύνη  γι’ αυτή  την  κατηγορία,  γιατί  νομίζω  ότι  προσφέρουν  πολύ  μεγάλα  αγαθά  σε  όσους  έχουν  συκοφαντηθεί  άδικα  αυτοί  που  τους  αναγκάζουν ( τους  συκοφαντημένους )  να  λογοδοτήσουν  για  τις  πράξεις  της  ζωής  τους.  §2.  Γιατί  εγώ  έχω  τόσο  μεγάλη  εμπιστοσύνη  στον  εαυτό  μου,  ώστε  ελπίζω  ότι,  και  αν  ακόμη  συμβαίνει  να  φέρεται  κάποιος  σε  μένα  άσχημα  ή  εχθρικά,  όταν  με  ακούσει  να  μιλώ  για  τις  πράξεις  της  ζωής  μου,  θα  αλλάξει  γνώμη  και  θα  με  θεωρεί  πολύ  καλύτερο  στο  εξής.                                                                                         §3.  Και  έχω  την  αξίωση,  κύριοι  βουλευτές,  εάν  σας  αποδείξω  τούτο  μόνο,  ότι  δηλαδή  είμαι  αφοσιωμένος  στο  παρόν  πολίτευμα  και  ότι  έχω  αισθανθεί  την  υποχρέωση  να  μετέχω  στους  κινδύνους  που  μετέχετε  και  εσείς,  να  μην  έχω  ακόμη  καμιά  ωφέλεια.  Εάν  όμως  αποδειχτεί  ότι  και  ως  προς  τα  άλλα  έχω  ζήσει  συνετά  και  πολύ  διαφορετικά  απ’ ό,τι  πιστεύουν  και  λένε (για  μένα)  οι  εχθροί  μου,  σας  παρακαλώ  από  τη  μια  μεριά  να  επικυρώσετε  την  εκλογή  μου  και  από  την  άλλη  να  νομίζετε  ότι  αυτοί  είναι  κακοί.  Και  πρώτα  πρώτα  θα  αποδείξω  ότι  δεν  υπηρετούσα  στο  ιππικό  ούτε  βρισκόμουνα  εδώ (στην  Αθήνα)  την  εποχή  που  κυβερνούσαν  οι  τριάκοντα  ούτε  πρόσφερα  υπηρεσίες  στο  τότε  καθεστώς.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ  :  α)  Ουσιαστικά  α’  και  β’  κλίσης,     β)  Ανώμαλο  ρήμα  εἰμί,                                  γ) Προσωπικές  αντωνυμίες,  δ)  Κτητικές  αντωνυμίες.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ :  α)  Παρατακτική  και  Υποτακτική  σύνδεση. 
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ :  χάρις,  τό  γαθόν,    δόξα,   πολιτεία.  
ΕΠΙΘΕΤΑ : κακός-ή-όν,  πολύς-πολλή-πολύ,  μέγας-μεγάλη-μέγα,  /  ηδής- τό  ηδές,  γαθός-ή-όν,  /  ενους- τό  ενουν,  δίκως,  μετρίως,  κακς.  
 ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ : πς-πσα-πν,  γώ,  ατός-ή-ό,  οτος-ατη-τοτο,  στις-τις-,τι,  μαυτ,  τίς-τί,  μηδείς-μηδεμία-μηδέν.                                                                                    
ΡΗΜΑΤΑ :                                                                                                                                                     σύνοιδα                                           βούλομαι                                              ποιέω/                                                                      συνήδη – συνήδειν                        βουλόμην - βουλόμην                   ποίουν                                                    συνείσομαι – συνειδήσω             βουλήσομαι - βουληθήσομαι           ποιήσω                                                                                                                                ----------------------------                     βουλήθην – βουλήθην                  ποίησα                                                                      ----------------------------                     βεβούλημαι                                         πεποίηκα                                                                    ----------------------------                     (βεβουλήμην)                                   πεποιήκειν

                                                                                                                                                                          χω                                                  γομαι                                          διαβάλλομαι                                        εχον                                                 γούμην                                         διεβαλλόμην                                                              ξω – σχήσω                                γήσομαι – γηθήσομαι          διαβαλομαι /διαβληθήσομαι                                    σχον                                              γησάμην – γήθην                  διεβαλόμην – διεβλήθην                           σχηκα                                            γημαι                                          διαβέβλημαι                                                                              σχήκειν                                          γήμην                                        διεβεβλήμην
Εμί                                                  ναγκάζω                                    ζήω/                                           ν                                               νάγκαζον                                    ζων                                                                                    σομαι                                            ναγκάσω                                    ζήσω – ζήσομαι – βιώσομαι                                       γενόμην                                        νάγκασα                                     βίων                                                                            γέγονα                                            νάγκακα                                      βεβίωκα                                                                                   γεγόνειν                                       ναγκάκειν                                   (βεβιώκειν)
Καθίσταμαι                                                                                           διάκειμαι                                καθιστάμην                                                                                           διεκείμην                                                           καταστήσομαι – κατασταθήσομαι                                                   διακείσομαι                                                  κατεστησάμην – κατέστην – κατεστάθην                                       -----------------                                                             καθέστηκα                                                                                            -----------------                                                              καθεστήκειν – καθειστήκειν                                                              -----------------
Πιστεύω                                           λπίζω                                           λέγω                                                                 πίστευον                                         λπιζον                                         λεγον                                              πιστεύσω                                          λπι                                            λέξω – ρ                                          πίστευσα                                        λπισα                                          λεξα – επα – επον                            πεπίστευκα                                      λπικα                                          ερηκα                                                    πεπιστεύκειν                                 λπίκειν                                       ερήκειν
κούω                                               πράττομαι                                   μεταμέλει                                       κουον                                              πραττόμην                                 μετέμελε                                          κούσομαι                                       πράξομαι – πραχθήσομαι         μεταμελήσει                                                    κουσα                                             πραξάμην – πράχθην             μετεμέλησε                           κήκοα                                             πέπραγμαι                                    -----------------                                                    κηκόειν                                           πεπράγμην                                  -----------------
πιδείκνυμι – πιδεικνύω           μετέχω                                           φαίνομαι                                             πεδείκνυν – πεδείκνυον           μετεχον                                         φαινόμην                                          πιδείξω                                          μεθέξω – μετασχήσω                  φανομαι – φανήσομαι                                      πέδειξα                                          μετέσχον                                   φηνάμην – φάνθην – φάνην                          πιδέδειχα                                      μετέσχηκα                                      πέφασμαι – πέφηνα                                                    (πεδεδείχειν)                               (μετεσχήκειν)                                 πεφάσμην - πεφήνειν           
Δέομαι                                              δοκιμάζω                                      τυγχάνω                                                                  δεόμην                                           δοκίμαζον                                    τύγχανον                                                                                           δεήσομαι                                         δοκιμάσω                                      τεύξομαι                                                                             δεήθην                                           δοκίμασα                                     τυχον                                                                δεδέημαι                                         δεδοκίμακα                                   τετύχηκα                                                                      δεδεήμην                                      δεδοκιμάκειν                               τετυχήκειν

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ  :                                                                                                                1.  Ποιος  είναι  ο  στόχος  του  ομιλητή  στο  προοίμιο  και  πώς  αυτός  επιτυγχάνεται ;                                        2.  Ποια  νομίζετε  ότι  είναι  η  ψυχολογική  κατάσταση  του  Μαντίθεου,  όταν  αρχίζει  να  εκφωνεί  το  λόγο  του ;                                                                                                                                 3.  Ποια  είναι  τα  βασικά  επιχειρήματα  που  χρησιμοποιεί  ο  Μαντίθεος  στο  προοίμιο ;                                            4.  Να  εντοπίσετε  τα  ρητορικά  ήθη  που  αναφέρονται  στο  προοίμιο  και  να  τα  διακρίνετε  σε : α) «ήθος  του  λέγοντος»,  β) «ήθος  του  ακροατή»,  γ) «ήθος  του  αντιπάλου».                                                                                                                                                                           5.  Να  εντοπίσετε  τα  ρητορικά  πάθη  που  αναφέρονται  στο  προοίμιο.                                                6.  Αξιολογείστε  το  προοίμιο  ως  προς  την  επίτευξη  των  στόχων  του.                                                      7.  Ποια  στοιχεία  του  προοιμίου  μας  βοηθούν  να  το  αποδώσουμε  στον  Λυσία ;                                                                                                                                                                                    8.  Σε  ποια  συμπεράσματα  θα  μπορούσαμε  να  οδηγηθούμε  για  την  αθηναϊκή  δημοκρατία  και  τις  προτεραιότητες  που  αυτή  η  πολιτεία  θέτει  από  το  θεσμό  της  δοκιμασίας  των  αρχόντων ;                                                                                                                                                          9.  Για  ποια  στοιχεία  της  πολιτικής  ή  της  κοινωνικής  ζωής  της  αρχαίας  Αθήνας  θα  μπορούσαμε  να  συναγάγουμε  πληροφορίες  από  το  προοίμιο ;                                                                     
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ :                                                                                                                                               1.  Να  γράψετε  τις  λέξεις  του  κειμένου  που  είναι  πολιτικοί  και  δικανικοί  όροι  ή  αναφέρονται  στις  ανθρώπινες  σχέσεις  στην  αρχαία  Αθήνα  και  να  τις  μεταφέρετε  στα  νέα  ελληνικά.  Αν  υπάρχει  διαφορά  στη  σημασία  τους  να  δηλωθεί.                                                           2.  Να  αναφέρετε  τις  σημασίες  του  ρήματος  «γομαι».                                                                                          3.  Να  προσδιορίσετε τη  σημασία  των  ρημάτων : «βούλομαι»,  «θέλω»,  «βουλεύομαι».                              4.  Να  γράψετε  τη σημασία  των ρημάτων : «πιστεύω  μαυτ», «πιστεύω», «πιστεύομαι».                 5.  Να  γράψετε  τη  σημασία  των  παρακάτω  σύνθετων  ρημάτων  του  «σταμαι» :  φίσταμαι,  νίσταμαι,  καθίσταμαι,  μεθίσταμαι,  παρίσταμαι,  φίσταμαι.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ                                                                                                                                                                               1.  Να  γράψετε  τη  μετάφραση  στο  τετράδιο.                                                                                                                        2.  Να  απαντήσετε  στη  2η  και  3η  ερμηνευτική  ερώτηση.                                                                                                                  3.  Να  απαντήσετε  σε  δύο  ( όποιες  θέλετε )  λεξιλογικές  ερωτήσεις.                                                                               4.  Να  απαντήσετε  στο  φυλλάδιο  της  γραμματικής.  ( Α – Β κλίση,  εμί )                                                                                                            5.  Να  χωρίσετε  το  κείμενο  σε  προτάσεις,  να  αναφέρετε  τον  τρόπο  εισαγωγής  τους  και  να  χαρακτηρίσετε  το  είδος  τους.



ΔΙΗΓΗΣΗ – ΑΠΟΔΕΙΞΗ ( §4-19 )                                                                                                                                                   Α ΜΕΡΟΣ : ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΗ  ΤΩΝ  ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ (§ 4-8)
ΕΝΟΤΗΤΑ  2  (§ 4-5)                                                                                                                                                                             Αντίκρουση  της  κατηγορίας  ότι  «μετέσχε  τς  τότε  πολιτείας».
                                                                                                                                                                    ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ                                                                                                                                                    § 4. Λοιπόν,  ο  πατέρας  μου  πριν  από  την  πανωλεθρία  μας  στον  Ελλήσποντο  μας  έστειλε  μακριά  στο  Σάτυρο,  τον  άρχοντα  του  Πόντου,  για  να  ζήσουμε  κοντά  του,  και  ούτε  όταν  γκρεμίζονταν  τα  τείχη  βρισκόμαστε  στην  πατρίδα  μας  ούτε  όταν  μεταβαλλόταν  το  καθεστώς,  αλλά  επιστρέψαμε  πέντε  μέρες  πριν  κατεβούν  στον  Πειραιά  οι  άντρες  που  ξεκίνησαν  από  τη  Φυλή.                                                                                                           §5. Και  πράγματι  ούτε  εμείς  ήταν  φυσικό,  μια  και  είχαμε  έρθει  εδώ  σε  τέτοιες  πολιτικές  περιστάσεις,  να  επιθυμούμε  να  συμμετέχουμε  στους  ξένους  κινδύνους  και  είναι  φανερό  ότι  ούτε  εκείνοι  είχαν  τέτοια  γνώμη,  ώστε  να  προσφέρουν  διοικητικές  θέσεις  και  σε  όσους  έλειπαν ( από  την  Αθήνα )  και  σε  όσους  δεν  έκαναν  κανένα  κακό.  Αντίθετα,  αφαιρούσαν  τα  πολιτικά  δικαιώματα  και  από  όσους  κατέλυσαν  μαζί  τους  τη  δημοκρατία.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ                                                                                                                                                                             α)  Φωνηεντόληκτα  Ρήματα  σε  Ενεργητική-Μέση-Παθητική  Φωνή,                                                                                                                                     β)  Δευτερόκλιτα  επίθετα,   γ)  Δεικτικές  Αντωνυμίες,  δ)  Οριστική-Επαναληπτική  αντωνυμία.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ                                                                                                                                                                            α)  Θεμελιώδεις  συντάξεις  της  πρότασης,                                                                                                                                                                               β)  Υποκείμενο.                                          
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ                                                                                                                                                                       πατήρ,    Σάτυρος,    Πόντος,  τό  τεχος,    πολιτεία,    Φυλή,    Πειραιεύς,    μέρα,    καιρός,    δμος.
ΕΠΙΘΕΤΑ                                                                                                                                                       (πρό),  λλότριος-ία-ιον.      
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ                                                                                                                                                                          τοιοτος- τοιαύτη – τοιοτο. 
ΡΗΜΑΤΑ                                                                                                                                                                                          διαιτάομαι/μαι,                              κπέμπω                                      καθαιρέομαι/ομαι                                           διητώμην                                              ξέπεμπον                                       καθηρούμην                                                          διαιτήσομαι                                         κπέμψω                            καθαιρήσομαι, καθαιρεθήσομαι                             διητησάμην,  διητήθην                  ξέπεμψα                                  καθειλόμην,  καθηρέθην                                            δεδιήτημαι                                           κπέπομφα                                      καθήρημαι                                                       δεδιήτητο                                           ξεπεπόμφειν                                  καθηρήμην
πιδημέω/                                         μεθίσταμαι                                                ρχομαι                                                     πεδήμουν                                            μεθιστάμην                                              ειν,  α                                             πιδημήσω                              μεταστήσομαι,  μετασταθήσομαι                           εμι                                                                                                      πεδήμησα                         μετεστησάμην,  μετέστην,  μετεστάθην                     λθον                                                                              πιδεδήμηκα                                         μεθέστηκα                                                  λήλυθα                                                     (πεδεδημήκειν)                        μεθεστήκειν,  μεθειστήκειν                               ληλύθειν
Κατέρχομαι                                            φικνέομαι/ομαι                                 πιθυμέω/                                                    κατήειν,  κατα                                      φικνούμην                                              πεθύμουν                                       κάτειμι                                                     φίξομαι                                                    πιθυμήσω                      κατλθον                                                φικόμην                                                   πεθύμησα                                                    κατελήλυθα                                            φγμαι                                                      πιτεθύμηκα                         κατεληλύθειν                                         άφίγμην                                                    πετεθυμήκειν
Μετέχω                                                   φαίνομαι                                                      χω                                                     μετεχον                                                  φαινόμην                                                    εχον                                               μεθέξω,  μετασχήσω                         φανομαι,  φανήσομαι                            ξω,  σχήσω                                         μετέσχον                                          φηνάμην,  φάνθην,  φάνην                        σχον                                                        μετέσχηκα                                           πέφασμαι,  πέφηνα                                      σχηκα                                      (μετεσχήκειν)                                          πεφάσμην                                              (σχήκειν)
ποδημέω/                                        ξαμαρτάνω                                           μεταδίδωμι                                                 πεδήμουν                                            ξημάρτανον                                            μετεδίδουν                                           ποδημήσω                                           ξαμαρτήσομαι                                       μεταδώσω                                      πεδήμησα                                            ξήμαρτον                                                μετέδωκα                                                 ποδεδήμηκα                                        ξημάρτηκα                                             μεταδέδωκα                                     (πεδεδημήκειν)                                   ξημαρτήκειν                                          μετεδεδώκειν
τιμάζω                                                  συγκαταλύω                                                                                                                   τίμαζον                                                 συγκατέλυον                                                                                                                                τιμάσω                                                 συγκαταλύσω                                                                                                        τίμασα                                                  συγκατέλυσα                                                                                                                τίμακα                                                   συγκαταλέλυκα                                                                                                          (τιμάκειν)                                             συγκατελελύκειν
ΝΟΗΜΑΤΑ  ΚΑΙ  ΤΡΟΠΟΙ  ΠΕΙΘΟΥΣ                                                                                                                                        Η  ενότητα  αποτελεί  εισαγωγή  στο  κύριο  μέρος  του  λόγου,  που  περιλαμβάνει  τη  διήγησιν  και  την  πίστιν,  αφού  τα  γεγονότα  στα  οποία  αναφέρεται  ο  ρήτορας  στη  διήγηση  αποτελούν   ταυτόχρονα  και  αποδείξεις.   
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ                                                                                                                                                                               1ο  επιχείρημα ( στηρίζεται  στα  γεγονότα  της  ζωής  του – διήγηση) : Την  περίοδο  για  την  οποία  κατηγορείται  ότι  συνεργάστηκε  με  τους  Τριάκοντα  τυράννους  βρισκόταν  μακριά  από  την  Αθήνα,  στην  αυλή  του  Σατύρου,  βασιλιά  του  Πόντου.                                                                             Ο  ρήτορας  πείθει  επειδή  α)  η  αφήγηση  είναι  απλή,  σαφής  και  σύντομη,  β)  δεν  παρουσιάζει  νοηματικά  κενά,  γ)  εξαίρει  το  νόημα  της   πρότασης  «μς  γάρ    πατήρ … διαιτησομένους  ξέπεμψε»  τοποθετώντας  τις  λέξεις  στην  κατάλληλη  θέση και  χρησιμοποιώντας  το  υπερβατό  σχήμα,  δ)  το  νόημα  της  πρότασης «καί  οτε  τν  τειχν  καθαιρουμένων  πεδημομεν  οτε  μεθισταμένης  τς  πολιτείας»  αποτελεί  φυσικό  επακόλουθο  του  γεγονότος  που  διηγήθηκε  στην  προηγούμενη  πρόταση,  ε)  προσδιορίζει  με  ακρίβεια  το  χρόνο  επανόδου  στην  Αθήνα,  στ)  καλεί   μάρτυρα   για            να  βεβαιώσει  όσα  είπε  ο  ίδιος  για  το  χρόνο  επανόδου  του, ζ)  χρησιμοποιεί  τα  ρητορικά  ήθη  για  να  εξυψώσει  τον  εαυτό  του  στη  συνείδηση  των  δικαστών           κάνοντας  γνωστό  ότι  απουσίαζε  από  την  Αθήνα  τότε  που  έγιναν  τα  τραγικά  γεγονότα  και   η)  χρησιμοποιεί  τα  ρητορικά  πάθη  για  να  εξοργίσει  τους  βουλευτές  εναντίον  των  κατηγόρων.                                                                                                                                                       2ο  επιχείρημα  ( στηρίζεται  στην  κοινή  λογική ) : Ήταν  παράλογο  να  συμμετάσχει  σε  ένα  καθεστώς  με  φανερά  τα  σημάδια  της  φθοράς.                                                                  Πείθει  επειδή  α)  έφυγε  από  την  Αθήνα  πριν  εγκαθιδρυθεί  η  δικτατορία  των  τριάκοντα  και  επέστρεψε  τότε  που  άρχιζε  ο  αγώνας  για  την  ανατροπή  των  τυράννων,  β)  οι  ίδιοι  οι  τύραννοι  απέκλειαν  από  αξιώματα  της  πολιτείας  όσους  είχαν  αποδημήσει  και  δε  μετείχαν  στις  αυθαιρεσίες  τους  και  αφαίρεσαν  τα  πολιτικά  δικαιώματα  ακόμα  και  από  μετριοπαθείς  πολίτες  που  συνεργάστηκαν  μαζί  τους  για  την  κατάλυση  της  δημοκρατίας.                                                                                                                           ΡΗΤΟΡΙΚΑ  ΗΘΗ                                                                                                                                            Έμμεσα  ο  ρήτορας  προβάλλει  το  ήθος  του  ως  ενός  λογικού  και  φιλαλήθη  πολίτη,  πράγμα  που  αποδεικνύουν  και  μαρτυρικές  καταθέσεις  και  ταυτόχρονα  παρουσιάζει  τους  κατηγόρους  να  ψεύδονται,  άρα  ως  συκοφάντες  και  κακόβουλους.   
ΡΗΤΟΡΙΚΑ  ΠΑΘΗ                                                                                                                            Ακολούθως,  ο  ρήτορας  εξοργίζει  τους  βουλευτές  αφού  διαπιστώνουν  ιδιοτελείς  προθέσεις  των  κατηγόρων  με  σκοπό  να  θιγεί  ένας  έντιμος  πολίτης.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ    ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ                                                                                                                                    1.  Με  ποια  στοιχεία  της  προσωπικής  του  ζωής  προσπαθεί  ο  Μαντίθεος  να  επηρεάσει  τους  βουλευτές ;                                                                                                                                                              2.  Σε  ποια  ιστορικά  γεγονότα  αναφέρονται  οι  φράσεις : «πρό  τς  λλησπόντω  συμφορς»,  «τν  τειχν  καθαιρουμένων»,  «μεθισταμένης  τς  πολιτείας»;                                         3.  Πώς  συνδέεται  το  κατηγορητήριο  σε  βάρος  του  Μαντίθεου  με  τις  φράσεις  «ες  τοιοτον  καιρόν»,  «τν  λλοτρίων  κινδύνων»;                                                                                                   4.  Στηριζόμενοι  στο  «λλά  μλλον  τίμαζον  καί  τούς  συγκαταλύσαντας  τόν  δμον»  να  αναφέρετε  τη  στάση  που  τήρησαν  οι  τύραννοι  μπροστά  στον  κίνδυνο  που  ένιωθαν  να  τους  απειλεί  και  την  ενέργεια  στην  οποία  προέβησαν.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ                                                                                                                                                      1. Να  αντιστοιχίσετε  τις  λέξεις  της  ομάδας  Α με  τη  σημασία  τους  στην  ομάδα  Β :           Α) κπέμπω,  διαιτάομαι/μαι,  καθαιρομαι,  πιδημέω/,  μεθίσταμαι,  κατέρχομαι,  λλότριος,  φικνέομαι/ομαι,  ξαμαρτάνω,  συγκαταλύω  και  Β)  διαπράττω  αδίκημα,  ξένος,  ζω/περνώ  τον  καιρό  μου,  καταλύω  μαζί  με  άλλους,  φτάνω,  μένω  στην  πατρίδα,  αποστέλλω,  μεταβάλλομαι,  γκρεμίζομαι,  επιστρέφω  από  την  εξορία.                                                  2.  Να  βρείτε  με  ποιο  ρήμα  της  α.ε.  σχετίζονται  οι  παρακάτω  λέξεις  της  ν.ε.:                          πομπός,  προαιρετικός,  κατάστημα,  άφιξη,  παροχή,  φανός.                                                                                        3. α) Να  γράψετε  ομόρριζες  λέξεις  της  ν.ε.  για  τα  παρακάτω : φαίνομαι,  μετέχω,  μεθίσταμαι,   β)  Να  βρείτε  με  ποιο  ρήμα  της  α.ε.  σχετίζονται  οι  παρακάτω  λέξεις :               έλευση,  εισιτήριο,  ισθμός,  απρόσιτος,  η  ανιούσα,  ανεξίτηλος -  εκδότης,  δόση,  αιμοδοσία,  δωρεά,  διάδοση,  προδότης.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ                                                                                                                                                                                              1.  Να  γράψετε  τη  μετάφραση  στο  τετράδιο.                                                                                                          2.  Να  απαντήσετε  στη  2η  και  3η  ερμηνευτική  ερώτηση.                                                                                                                                                     3.  Να  απαντήσετε  σε  δύο ( όποιες  θέλετε )  λεξιλογικές  ερωτήσεις.                                                                              4.  Να  απαντήσετε  στο  φυλλάδιο  της  γραμματικής.                                                                                ( Φωνηεντόληκτα  ρήματα  Ενεργητικής-Μέσης-Παθητικής  Φωνής ).                                                                                                                                                                              5.  Να  κλίνετε  το  ουσιαστικό  Πειραιεύς.                                                                                               6.  Να  γραφούν  τα  αριθμητικά  του  πέντε ( αριθμητικά  επίθετα – απόλυτο,  τακτικό,  πολλαπλασιαστικό, αναλογικό,  χρονικό -, αριθμητικό  ουσιαστικό,  αριθμητικό  επίρρημα).                                                                                                                     7. Να    χωρίσετε  το  κείμενο  σε  προτάσεις,  να  βρείτε  τον  τρόπο  εισαγωγής  τους  και  να  τις  χαρακτηρίσετε.  Να  αναφέρετε  το  Υποκείμενο  σε  κάθε  ρηματικό  τύπο.                                                   8. Να  κλιθούν  όλες  οι  εγκλίσεις  και  να  γραφούν  οι  ονοματικοί  τύποι  του  ρήματος  δίδωμι  σε  Ενεστώτα  και  Παρατατικό.                                                            

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου